Wat is chroom-6? De belangrijkste feiten op een rij.
Lees hier alles wat je wilt weten over chroom-6.
In ons vorige blog hebben we je meer verteld over de conclusies van het onderzoek van SGS INTRON naar de effectiviteit van ChroNo64®. Voor die gelegenheid spraken we met Wil Klarenaar, senior consultant bij SGS INTRON en specialist in chroom-6. Maar wat is chroom-6 nou precies? We grepen de gelegenheid aan om tijdens het gesprek met Wil nog veel te vragen over chroom-6. Wij hebben de belangrijkste feiten over chroom-6 op een rij gezet.
Hoe weet je of je te maken hebt met chroom-6?
Aan Wil Klarenaar stellen we nog een aantal vragen dat we vaker krijgen vanuit de markt. Te beginnen met: hoe weet je nou of je te maken hebt met chroom-6? ‘Begin 2017 zijn we in Nederland min of meer geconfronteerd met het fenomeen chroom-6,’ zegt Wil. ‘Dat wil niet zeggen dat het er daarvoor niet was, maar pas door een strengere regelgeving die van kracht werd in april 2017, worden we in Nederland met de neus op de feiten gedrukt. In verf kan chroom-6 zitten en is dat dan een probleem? Dat hadden we daarvoor niet helder. We hadden niet helder of er chroom-6 in verf kon zitten en we hadden ook niet goed helder of dat dan een probleem kon zijn. Door die aangescherpte regelgeving is er een heleboel in beweging gekomen. We zijn ons gaan verdiepen in chroom-6 en we zijn we ons gaan verdiepen in de aanwezigheid van chroom-6 in oude verflagen op allerlei constructies en installaties buiten. Als je naar buiten kijkt – en zelfs ook binnen – hebben we vastgesteld dat chroom-6 helaas geen uitzondering is. Je zou zo’n beetje kunnen zeggen: hoe ouder de verflaag, hoe groter de kans is om chroom-6 erin aan te treffen. Daardoor kun je toch wel concluderen dat chroom-6 een reëel risico veroorzaakt, wanneer je aan de slag gaat met geschilderde oppervlakken.’
Waarom wordt chroom-6 toegepast?
De reden waarom chroom-6 zo vaak is toegepast heeft te maken met de goede eigenschappen van de stof. ‘Chroom-6 verhindert roestvorming en chroom-6 bevordert de hechting van de verflaag en dat zijn hele fijne eigenschappen,’ zegt Wil. ‘Het zijn bovendien stoffen met een mooie en stabiele kleur. Chroom-6 betreft vaak felgekleurde pigmenten die om die reden kunnen zijn toegepast.’
Wanneer wordt chroom-6 gevaarlijk?
‘Zolang je niks met zo’n verflaag doet is er niks aan de hand,’ zegt Wil. ‘Je kunt rustig naar een met chroom-6 geschilderde lantaarnpaal staan kijken, dat doet je niks. Totdat je die lantaarnpaal gaat schuren en er stof vrij komt. Als er dan chroom-6 in die verf zit, dan is er al iets aan de hand, want chroom-6 is een giftige stof. Een vervelend aspect van chroom-6 is dat er geen veilige ondergrens is. Elke hoeveelheid chroom-6 is nog schadelijk en dat maakt de stof chroom-6 heel vervelend.’
Kun je chroom-6 beter saneren of laten zitten?
Als verf met chroom-6 in vaste vorm geen gevaar vormt, kun je het dan niet beter gewoon laten zitten en er overheen schilderen? ‘Dat is een beleidskeuze,’ zegt Wil. ‘In het verleden hebben we dit soort keuzes ook gehad bij andere bezwarende stoffen. Dan blijkt toch dat wanneer je hiervoor kiest je het probleem voor je uitschuift. Als je het mij vraagt is het een hele kortetermijnoplossing die in sommige gevallen misschien wel wat meer voor de hand ligt om toe te passen. Ik geef als voorbeeld weer die lantaarnpaal; ik wil hier overigens niet mee beweren dat op de lantaarnpalen in Nederland chroom-6 zit. De levensverwachting van de lantaarnpaal is nog vijf jaar en na vijf jaar zal hij worden afgevoerd. Laat je ‘m dan chroom-6 vrij maken of zet je er nog een laagje overheen? Bij zo’n voorbeeld denk ik dat het meer voor de hand ligt om het te laten zitten, schoon te maken en te overschilderen, dan wanneer je een object hebt dat nog heel lang mee moet.’ Je kunt overigens niet tot in het oneindige verflaag over verflaag blijven aanbrengen. ‘We hebben voorbeelden van grote bruggen waar wel tien tot twintig verflagen opzitten, waarbij ze iedere keer opnieuw zijn overschilderd. Ja, daarmee maak je uiteindelijk het probleem niet kleiner.’
Moet je elke verflaag laten testen op chroom-6?
Als je onderhoud wilt plegen aan zo’n object met heel veel verflagen, moet je dan elke verflaag afzonderlijk laten testen op chroom-6? ‘Nee,’ zegt Wil. ‘Als je zo’n object gaat behandelen, bijvoorbeeld door te stralen, dan is het niet zo dat je de bovenste of de bovenste drie verflagen kiest. Zo subtiel is dat vaak niet. Hoe zwaarder de middelen zijn die je toepast hoe minder nuancering je daarin kunt toepassen. Dat betekent dat je informatie moet hebben over alle verflagen. Het onderzoek doe je dus bij stellige voorkeur ook aan een monster waar alle verflagen in zitten.’ De opbouw van de verflagen kan overigens per onderdeel van het object ook weer verschillend zijn.
Hoe onderzoekt SGS of er chroom-6 aanwezig is?
Om vast te stellen of chroom-6 aanwezig is maakt SGS gebruik van een 4-stappen plan. Is die methodiek nou echt waterdicht? ‘Ja, dat klopt,’ zegt Wil. ‘Zelfs bij stap 3 – dat is de laboratoriumanalyse, waar veel mensen van denken: dat is toch doorslaggevend – kan geheel tegen onze beïnvloeding in uitkomen dat het analyseresultaat toch niet betrouwbaar is. Dat ligt dan aan de complexiteit van de verf en dat wordt bij elk monster gecontroleerd. Dan hebben we onze stap 4 nog voor maximale zekerheid. Met deze methode heb ik geen voorbeelden gezien, waarbij we niet met zekerheid konden zeggen of er wel of geen chroom-6 in zat.’
Klik hier voor meer informatie over het 4-stappen plan van SGS
Tip: controleer altijd van tevoren of chroom-6 aanwezig is
We sluiten af met een tip die we op basis van dit gesprek willen meegeven aan projectleiders en tendermanagers die zich bezighouden met onderhoudsprojecten: Hoe ouder de verflagen op je object, hoe groter de kans dat chroom-6 aanwezig is. Zorg dus altijd dat je van tevoren al een beeld vormt of chroom-6 een risico is in je project. Dat voorkomt achteraf gedoe, zoals extra kosten en meerwerk
Meer weten over chroom-6?
SGS springt in november mooi in op de informatiebehoefte met twee boeiende webinars over chroom-6.
